Sociale media spelen een cruciale rol bij het volgen van nieuws, vooral onder jongeren. Nieuwsmerken zoals HLN, Radio 2, Humo en De Standaard zetten in op platformen zoals TikTok en Instagram om hun publiek te bereiken. Maar hoe kijken hun hosts naar het gebruik van Standaardnederlands?
Tijdens het scrollen op Instagram viel ons een reactie op onder een video van De Standaard. In de video zei Sofie Hens: “Els Van Doesburg studeerde pol en soc aan de unief van …” Een kijker reageerde daarop met: “Ik verwacht toch een betere taal van De Standaard dan ‘pol en soc’ en ‘unief’. Die opmerking kreeg 23 likes. Dit roept de vraag op: hoe bepalen mediakanalen welke taal ze gebruiken op sociale media? En hoe ervaren de TikTok-hosts zelf die balans tussen toegankelijkheid en taalkundige correctheid?
Aaron Van Goethem (HLN, VTM Nieuws)
Aaron Van Goethem is TikTok-host bij HLN en sinds kort ook bij VTM Nieuws. Hij maakt het nieuws op maat van jongeren. In het begin volgde hij vooral het voorbeeld van ervaren collega’s zoals Jonas Lips, vertelde hij. Later kreeg hij ook specifieke training van Birgit Van Mol, waarin hij leerde om bewuster om te gaan met intonatie en uitspraak.
Aaron vermijdt moeilijke begrippen. “We maken nieuws frisser, korter en toegankelijker,” vertelt Aaron. Toch krijgt hij soms reacties op zijn uitspraak, “vooral wanneer ik een klank gebruik die typisch is voor het Waasland, zoals bij het woord ‘auto’.
Aaron geeft aan dat het gebruik van tussentaal binnen de TikTok-video’s van HLN een bewuste keuze is. “Als we tussentaal gebruiken, is dat echt doordacht. Ik overleg altijd met collega’s: is dit correct? Past dit hier? Kunnen we dit doen?” .
Hij benadrukt het belang om de balans te bewaren: “We brengen nieuws, dus we willen niet dat het zomaar een komische video wordt.”
Er zijn geen strikte richtlijnen binnen DPG Media over het taalgebruik van TikTok-video’s, maar hij laat zich vooral leiden door het advies van zijn collega’s. TikTok-video’s moeten klinken zoals je het “op café tegen je vrienden zou uitleggen”.
Margaux Bogaert (Radio 2)
Margaux Bogaert is reporter bij Radio 2 en maakt zowel op video’s op radio en Instagram. Voor haar is Standaardnederlands essentieel op de radio. Maar op sociale media mag het wat losser: “Ik voel me zelf meer aangesproken bij natuurlijk taalgebruik. Als we een leuk filmpje achter de schermen opnemen, spreken we zoals we dat ook in het echt zouden doen.”
Toch bewaakt ze de balans: “Het moet verstaanbaar blijven voor iedereen. Ik ga niet plots Aalsters of Dendermonds praten, maar af en toe past een dialectwoord wel in de context.”
Bij VRT is een stemtest verplicht voor iedereen die regelmatig op antenne komt, vertelt Margaux. “Ik heb deze test al afgelegd voordat ik frequent op de radio verscheen.” Dit geldt niet voor collega’s die minder vaak radio maken. “Voor vaste radiostemmen is zo’n attest echt een must.”
Zoë Voet (Humo)
Zoë Voet is digital content creator bij Humo en brengt het nieuws via sociale media. Ze let op haar taalgebruik, maar op een spontane manier. “Mijn West-Vlaamse achtergrond hoor je nog, maar dat maakt mijn stijl authentiek.” Zoë krijgt weinig opmerkingen over haar taal, maar merkt dat haar ouders zich er wel aan storen. “Ik heb niet het gevoel dat iemand uit Antwerpen mij een boos bericht zou sturen omdat ik eindklanken inslik. Bovendien ben ik lang niet de enige die dat doet.”
Bij Humo zijn er geen formele taalrichtlijnen voor korte TikTok video’s. Klinkt er toch een sterke West-Vlaamse tongval, zal dit waarschijnlijk intern worden besproken.
Sofie Hens (De Standaard)
Sofie Hens is videojournalist bij De Standaard en brengt dagelijks nieuws via Reels en TikTok. Zij en haar collega’s letten bewust op taal, maar willen ook natuurlijk klinken: “We spreken zo Standaardnederlands mogelijk, maar niet geforceerd. Een woord als ‘unief’ kan perfect in video’s, al kreeg ik daar ooit kritiek op.”
Bij De Standaard is taalgebruik bewust neutraal gehouden. De Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg hebben wel een sterke regionale identiteit. “Wij hebben geen link met een specifieke regio, dus we kiezen voor een taal die iedereen in Vlaanderen en Brussel aanspreekt.” Sofie schrijft haar eigen scripts en probeert ze helder en spreektalig te maken. “Als een kijker niet kan volgen, scrolt die weg.”
Bij De Standaard is geen stemtest vereist, maar journalisten volgden wel enkele workshops rond articulatie en stemgebruik. Tussentaal sluipt er soms in, maar dialect vermijden ze.
@de_standaard Zijn de galstenen van koeien meer waard dan goud? #destandaard #goud #koeien ♬ origineel geluid – De Standaard
Taalnormen in sociale media: evolutie of verval?
Op TikTok en andere online platforms mag de taal dus wat losser, omdat de sfeer daar informeler is. Op tv en radio wordt juist meer gelet op Standaardnederlands, omdat duidelijkheid en professionaliteit daar belangrijker zijn.
Sociale media beïnvloeden hoe jongeren Nederlands spreken, maar of nieuwsplatformen hier een grote rol in spelen, blijft de vraag. Sofie Hens vindt van niet: “Jongeren nemen taal over van idolen en vrienden, niet van journalisten op TikTok.”
Toch blijft taal een gevoelig punt. Of het nu gaat om een zachte ‘g’, ingeslikte eindklanken of een woord als ‘unief’, elke nuance kan reacties uitlokken. Eén ding is duidelijk: de balans tussen toegankelijkheid en taalkwaliteit blijft een uitdaging voor nieuwsmedia in het digitale tijdperk.
Geschreven door: Amber Houtman en Silke Decin
Afbeeldingen: TikTok en Instagram